فرسودگی خاموش نخبگان فردا: واکاوی علمی چالشهای به هم تنیده روانی-اجتماعی و آموزشی در دوره کنکور و ارائه راهحل عملیاتی
کلمات کلیدی:
داوطلبان کنکور, چالشهای روانی و آموزشی, بسته آموزشی چندبُعدی, تحلیل پدیدارشناختیچکیده
این پژوهش با هدف شناسایی چالشهای روانی و آموزشی تجربهشده دانش آموزان پشت کنکور و تدوین و اعتبارسنجی بسته مداخلهای چندبُعدی، انجام شده است. در این پژوهش کیفی با اتخاذ رویکرد پدیدارشناسی تأویلی، به کاوش در تجارب زیسته این گروه پرداخته شد. نمونهگیری هدفمند با مشارکت ۲۱ دانشآموز دختر و پسر پشت کنکور تا رسیدن به اشباع نظری ادامه یافت. دادهها از طریق مصاحبههای نیمهساختاریافته گردآوری گردید که با اجازه شرکتکنندگان ضبط، پیادهسازی، و بازبینی و اصلاح شد. تحلیل دادهها با استفاده از نرمافزار تخصصی ATLAS-ti و از طریق کدگذاری باز، محوری و انتخابی انجام پذیرفت که منجر به استخراج مضامین اصلی در دو حوزه مجزا گردید: چالشهای روانی درمضمونهای کلیدی: استرس و اضطراب، احساس ناامیدی و نشانههای افسردگی، خستگی روانی و فرسودگی جسمی، تجربه تنهایی و انزوای اجتماعی، فشارهای خانوادگی و انتظارات اجتماعی، ترس آیندهای نامعلوم، احساس بیارزشی و کاهش اعتمادبهنفس، آرزوی رهایی از فشارهای محیطی (رویای آزادی) سازماندهی شدند. چالشهای آموزشی در ۱۱ مضمون اصلی: ویژگیها و محدودیتهای فردی دانشآموزان، عدم آگاهی و تسلط بر روشهای مطالعه مؤثر، تعاملات ناکارآمد و فشارزای خانواده، ضعف در مهارتهای برنامهریزی مطالعاتی، عدم علاقه به رشته تحصیلی دبیرستانی، آشنایی ناکافی با رشتهها و مشاغل دانشگاهی، نابرابریهای اقتصادی، نابرابریهای آموزشی، توزیع ناعادلانه سهمیههای کنکور، تأثیر منفی شیوه برگزاری و فشار امتحانات نهایی و سوابق تحصیلی، فشارهمکلاسیها و همسالان قرار گرفتند بر اساس یافتههای فاز کیفی، بسته آموزشی-مقابلهای جامع تدوین گردید. اعتبارسنجی بسته با مشارکت ۱۵ نفر از متخصصین برجسته روانشناسی، مشاوره و تعلیموتربیت در دو سطح انجام پذیرفت: ارزیابی کیفی اعتبار محتوایی (CVI): محتوای بسته بر اساس معیارهای جامعیت، کاربردی بودن، پایه علمی و نظری، تناسب با نیازها و ویژگیهای مخاطب هدف و دسترسیپذیری منابع مورد قضاوت خبرگی قرار گرفت. تحلیل دادههای کمّی نشان داد که میانگین نمرات اختصاص یافته به تمامی معیارهای ارزیابی بالاتر از ۴ (در محدوده "خوب" تا "بسیار خوب") است. این پژوهش نشان میدهد چالشهای روانی و آموزشی درهمتنیدهاند
دانلودها
مراجع
Abdollahi, M., Darbani, S. A., & Parsakia, K. (2022). Structural equations the effect of logical-critical thinking style with academic achievement with the mediating role of action control in high school students [Original Research]. Journal of Assessment and Research in Applied Counseling, 4(3), 64-78. https://doi.org/10.52547/jarac.4.4.64
Bagheri, M. (2018). Investigating Factors Reducing Stress in Students Preparing for University Entrance Exams. Journal of Educational Psychology, 12(3), 45-60.
Cirak, Y. (2016). University entrance exam for the perspective of senior high schoolstudents. Journal of Education and Training Studies, 4(9), 177-185. https://doi.org/10.11114/jets.v4i9.1773
Dastbaz, A., Rezai, H., & Azimi, A. (2024). Investigating Perceived Stress Factors by Teachers in Schools: A Phenomenological Study. Quarterly Journal of Teaching Research, 12(1). https://trj.uok.ac.ir/article_63196.html?lang=en
Fathabadi, S., & Sadeqi. (2017). Examining the Impact of Nationwide University Entrance Exams on Students and Iranian Families. Cultural Psychology(2), 49-71. https://jcp.samt.ac.ir/article_75564_en.html
Fathi, F., Karimi, K., & Rezai, R. (2019). Investigating Factors Affecting Hopelessness and Depression in University Entrance Exam Candidates. Journal of Clinical Psychology, 10(1), 34-50.
Fathtabar Firouzjaei, K., Shojaati, A., Shahram, I., & Khademi, F. (2021). Pathology of the Current State of the National Assessment System with a Focus on the Nationwide Entrance Exam and Proposing Solutions for Improving the Assessment and Student Admission Model: A Comparative Study. Educational Research(42). https://erj.khu.ac.ir/browse.php?a_id=912&slc_lang=en&sid=1&printcase=1&hbnr=1&hmb=1
Garcia, M., Anderson, R., & Smith, J. (2019). The Role of Social Support in Reducing Academic Stress. Journal of School Psychology, 75, 1-15.
Garcia, M., & Smith, J. (2020). Counseling Services and Student Well-Being in High-Stakes Testing Environments. Journal of counseling psychology, 67(3), 234-248.
Garcia Zea, D. (2020). Brain Drain in Venezuela: the Scope of the Human Capital Crisis. Human Resource Development International, 23(2), 188-195. https://doi.org/10.1080/13678868.2019.1708156
Goldhaber, D. (2018). A Gloomy Perspective on High-Stakes Testing. Education Next, 18(2), 79-80. https://www.educationnext.org/gloomy-perspective-on-high-stakes-testing-review-the-testing-charade-daniel-koretz/
Hashemi, M. (2024). The effectiveness of hypnotherapy in increasing academic self-efficacy and reducing exam anxiety symptoms in university entrance exam candidates. Studies in Educational Measurement and Evaluation, 13(43), 161-186. https://jresearch.sanjesh.org/article_709678.html
Imanparvar, S., Narimani, M., Taklavi, S., & Hashemi, T. (2020). Development of a School-Based Psychological-Educational Package and Its Effectiveness on Academic Burnout and Improvement of Academic Motivation in Female Twelfth Grade Pre-University Students. Quarterly Journal of Cognitive Strategies in Learning. https://asj.basu.ac.ir/article_3354.html
Islami, N. (2024). Examination of Anxiety and Stress in Students. Quarterly Journal of Strategic Research in Education, 1(14), 1-9. https://en.civilica.com/doc/1965137/
Johnson, L., Brown, K., & Green, M. (2020). The Relationship Between Academic Failure and Depression in Students. Journal of Adolescent Health, 66(2), 123-135.
Majidi, H., Arabpour, M. H., & Salamati, S. (2024). Examining Factors Affecting Stress and Anxiety in Students. First International Conference on Transformative Ideas in Cultural and Educational Studies in Education, Emphasizing Action Research, Lesson Study, and Qualitative Research in the Third Millennium, https://en.civilica.com/doc/2118448/
Mirzaei, M., Yousefi, Z., & Baratali, M. (2024). Development of an Anxiety Management Package for Mothers with Children Preparing for University Entrance Exams. International Journal of Education and Cognitive Sciences, 5(1), 108-116. https://doi.org/10.61838/kman.ijecs.5.1.13
Mirzaei, M., Yousefi, Z., & Baratali, M. (2025). Comparison of the effectiveness of anxiety management training related to university entrance exam children and acceptance and commitment training on parental adaptability, parenting orientation, and parental rumination among mothers of exam-bound children. Psychological Dynamics in Mood Disorders, 4(1), 18-35. https://doi.org/10.61838/kman.pdmd.4.1.2
Mohammadi, M., & Hosseini, S. (2018). The Relationship Between Stress and Academic Performance in University Entrance Exam Candidates. Quarterly Journal of Educational Psychology, 12(3), 78-92.
Motallebi, M., Pour, M. S., Mehrnia, N., Behnaz, M., & Nia, N. M. (2023). Investigating the relationship between stress and oral health-related behaviors changes in final year of high school students prior to university entrance exam. https://www.sid.ir/paper/1116708/fa#downloadbottom
Qasemi, G., Mahdavi, M., & Rahmani, R. (2018). The Impact of Family and Social Pressures on the Mental Health of Students. Journal of Social Psychology, 11(3), 56-72.
Rahimifar, A., Mohammadi, M., & Hosseini, S. (2019). Investigating Factors Affecting Stress and Anxiety in Students. Journal of School Psychology, 8(2), 6-45.
Sharifi, S. (2019). The Relationship Between Social Support and Academic Performance in University Entrance Exam Candidates. QUARTERLY JOURNAL OF HEALTH PSYCHOLOGY, 8(3), 112.
Vafaei, R. (2020). The effectiveness of stress inoculation training on reducing academic stress and test anxiety in university entrance exam students Islamic Azad University of Ardabil].
دانلود
چاپ شده
ارسال
بازنگری
پذیرش
شماره
نوع مقاله
مجوز
حق نشر 2025 محمد نریمانی (نویسنده); حسین پاک نژاد (نویسنده مسئول); سیف اله آقاجانی, اکبر عطادخت (نویسنده)

این پروژه تحت مجوز بین المللی Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 می باشد.